อาสาสมัครพัฒนาชุมชน (อช./ผู้นำ อช.)

อาสาพัฒนาชุมชนคืออะไร
        อาสาพัฒนาชุมชน คือ อาสาสมัครจากราษฎรในท้องถิ่นที่มีจิตใจเสียสละ มีความสมัครใจ อาสามาปฏิบัติงานเพื่อส่วนรวมในด้านการพัฒนาชุมชน

ประเภทของอาสาพัฒนาชุมชน
        อาสาพัฒนาชุมชนแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่
        1. อาสาพัฒนาชุมชน (อช.) คือ อาสาพัฒนาชุมชนที่ได้รับคัดเลือกจากเวทีประชาคมหมู่บ้านให้ปฏิบัติหน้าที่อาสาสมัครในหมู่บ้านหนึ่ง เรียกชื่อย่อว่า "อช." มีจำนวนหมู่บ้านละอย่างน้อย 4 คน โดยให้มีจำนวนหญิงชายในสัดส่วนที่ใกล้เคียงกัน
        2. ผู้นำอาสาพัฒนาชุมชน (ผู้นำ อช.) คือ อาสาพัฒนาชุมชนที่ได้รับการคัดเลือกจากเวทีประชาคมอาสาพัฒนาชุมชน เพื่อให้ปฏิบัติงานอาสาสมัครในฐานะผู้นำของอาสาพัฒนาชุมชนในตำบลหนึ่ง เรียกชื่อย่อว่า "ผู้นำ อช." มีจำนวน 2 คน (ชาย 1 คน หญิง 1 คน)

ประวัติความเป็นมาของอาสาพัฒนาชุมชน (อช.)
        พ.ศ. 2512 ครม. มีมติรับหลักการเมื่อวันที่ 28 มกราคม 2512 โครงการพัฒนาผู้นำอาสาพัฒนาชุมชน
        พ.ศ. 2512 ทดลองดำเนินการในจังหวัดสกลนครและกาฬสินธุ์ รวม 100 คน
        พ.ศ. 2515 ขยายการดำเนินงานโครงการพัฒนาผู้นำอาสาพัฒนา ชุมชนออกไปทุกจังหวัด (70 จังหวัดในขณะนั้น)
        พ.ศ. 2519 ขยายการดำเนินงานออกไปในทุกตำบลที่เปิดเขตพัฒนา
        พ.ศ. 2525 ให้คัดเลือกอาสาพัฒนาชุมชนที่เป็นสตรีเพิ่มขึ้น หมู่บ้านละ 1 คน รวมเป็น อช. หมู่บ้านละ 2 คน ครบทุกหมู่บ้าน ส่งเสริมให้มีการจัดตั้งชมรมอาสาพัฒนาชุมชน และจัดตั้งสมาคมผู้นำอาสาพัฒนาชุมชนไทย จดทะเบียน เมื่อวันที่ 30 กันยายน 2542 ที่ตั้งศูนย์ฝึกอบรมการพัฒนาชุมชน ต.สาริกา อ.เมือง จ.นครนายก
        พ.ศ.2547 ใช้ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยการอาสาพัฒนาชุมชน พ.ศ. 2547
เพิ่มจำนวน อช. หมู่บ้านละไม่น้อยกว่า 4 คน และ ผู้นำ อช. ตำบลละ 2 คน โดยคำนึงถึงจำนวนสัดส่วนชายหญิง ใกล้เคียงกัน โดยผู้นำ อช. ได้รับค่าตอบแทนปีละ 4 งวด (รอบไตรมาส) งวดละ 500 บาท/คน จำนวน อช./ผู้นำอช. (พ.ศ.2549-2550) จำนวน อช. 276,192 คน จำนวน ผู้นำ อช. 13,550 คน จำนวน ผู้นำ อช.ที่ผ่านระบบมาตรฐานงานชุมชน พ.ศ. 2547 – 2549 จำนวน 2,214 คน

สิทธิและหน้าที่ของ อช. ตามระเบียบกระทรวงมหาดไทย
        1) กระตุ้นให้องค์กรประชาชน รู้สภาพปัญหาของหมู่บ้าน และสามารถวางแผนงาน เพื่อแก้ปัญหาได้เอง รวมถึงกระตุ้นให้ประชาชนรู้จักช่วยตนเอง และเข้ามามีส่วนร่วม ในการพัฒนา หมู่บ้านของตนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
        2) ริเริ่มและสนับสนุนการดำเนินงานพัฒนา โดยเป็นที่ปรึกษากลุ่มเยาวชน กลุ่มสตรี กลุ่มอาสาสมัคร ตลอดจนองค์กรประชาชน และกิจกรรมการพัฒนาต่างๆ
        3) ช่วยเหลือสนับสนุน การดำเนินงานตามแผนงาน โครงการ หรือกิจกรรมพัฒนาหมู่บ้าน
        4) เป็นผู้ประสานระหว่างองค์กรประชาชนกับหน่วยงานของรัฐ องค์กรเอกชนหรือเอกชนอื่นๆ
        5) ปฏิบัติหน้าที่อื่น ตามที่เวทีประชาคม คณะกรรมการหมู่บ้าน องค์การบริหารส่วนตำบล หรือทางราชการมอบหมาย

สิทธิและหน้าที่ของ ผู้นำ อช. ตามระเบียบกระทรวงมหาดไทย
        1) มีหน้าที่เช่นเดียวกันกับ อช. (ตามข้อ 1-5)
        2) เป็นผู้ประสานงานระหว่าง อช.ในตำบล และ
        3) เป็นผู้แทนของ อช.ในกิจกรรมต่างๆที่ได้รับมอบหมาย

ภารกิจของผู้นำ อช.
        1. การจัดเก็บข้อมูล จปฐ/กชช.2ค  ร่วมเป็นผู้จัดเก็บข้อมูล จปฐ. / กชช. 2ค รวมทั้งการนำข้อมูลมาวิเคราะห์ กำหนดเป็นแผนงาน/กิจกรรม บรรจุในแผนชุมชน ประเมินผล เปรียบเทียบการพัฒนาคุณภาพชีวิตของตนเองและภาพรวมของหมู่บ้านในแต่ละปี
        2. การจัดทำแผนชุมชน ร่วมมือกับผู้นำชุมชนในหมู่บ้าน จัดเวทีประชาคม วิเคราะห์ ข้อมูล ปัญหา และกำหนดแนวทางในการแก้ไขปัญหาตามความต้องการของชุมชน
        3. การจัดการศูนย์เรียนรู้ชุมชน ร่วมจัดเวทีประชาคมเพื่อเผยแพร่ความรู้ ปราชญ์ชาวบ้านในด้านต่างๆ ให้ประชาชนในหมู่บ้านและชุมชนใกล้เคียงเข้ามาศึกษาหาความรู้เพิ่มเติม
        4. การขับเคลื่อนปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ร่วมดำเนินการขับเคลื่อนปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อแก้ไขปัญหาความยากจนของคนในชุมชน โดยยึดหลักการพึ่งตนเอง
        5. การส่งเสริมวิถีประชาธิปไตย เป็นแบบอย่างที่ดีในการไปใช้สิทธิเลือกตั้งทุกครั้ง และร่วมกิจกรรมรณรงค์เผยแพร่ความรู้เรื่องประชาธิปไตยในหมู่บ้าน/ตำบล
        6. การป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด แนะนำให้ความรู้แก้เพื่อนบ้านเพื่อให้เข้าใจถึงโทษและภัยของยาเสพติด รวมทั้งร่วมกิจกรรมรณรงค์ป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดในหมู่บ้าน/ตำบล
        7. การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เป็นแกนหลักในการวางแผนและจัดกิจกรรมอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในหมู่บ้าน/ตำบล
        8. การพัฒนาเด็ก/เยาวชน และอื่นๆ
        ที่มา: http://www.chakkarat.cddkorat.com/index.php/aorchor.html

การดำเนินงานของสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอชำนิ

    พ.ศ.2557
        - คำสั่งจังหวัดบุรีรัมย์ ที่ 22663/2557 เรื่องการแต่งตั้งอาสาพัฒนาชุมชน (ผู้นำ อช.) ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2558-2561 ลงวันที่ 24 ตุลาคม 2557
        - คำสั่งอำเภอชำนิ ที่ 279/2557 เรื่องแต่งตั้งอาสาพัฒนาชุมชนอำเภอชำนิ ประจำปีงบประมาณ 2558-2561 ลงวันที่ 22 กันยายน 2557

รายชื่อผู้นำอาสาพัฒนาชุมชน (ผู้นำ อช.) อำเภอชำนิ ประจำปีงบประมาณ 2558-2561
        1. นายมนตรี วศินไพบูลย์วงศ์
            ผู้นำ อช.ต.ชำนิ ที่อยู่ 129 ม.5 ต.ชำนิ อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร. 08-7245-5669
        2. นางวาลินี สุขรินทร์
            ผู้นำ อช.ต.ชำนิ ที่อยู่ 39 ม.1 ต.ชำนิ อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร. 08 3915 3650, 08 9582 6400
        3. นายสง่า ศรีเพชรพงษ์
            ผู้นำ อช.ต.หนองปล่อง ที่อยู่ 110 ม.2 ต.หนองปล่อง อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร. 08-8045-0068
        4. นางสายน้อย คงสืบชาติ
            ผู้นำ อช.ต.หนองปล่อง ที่อยู่ 120 ม.3 ต.หนองปล่อง อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร. 08-7875-9607
        5. นายวิวัฒน์ อุบลเผื่อน
            ผู้นำ อช.ต.เมืองยาง ที่อยู่ 166 ม.2 ต.เมืองยาง อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร. 06-1125-6384
        6. นางสาวอารี อวะรัมย์
            ผู้นำ อช.ต.เมืองยาง ที่อยู่ 1 ม.13 ต.เมืองยาง อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร. 09-5863-9422
        7. นายสนับ กฎมัจฉา
            ผู้นำ อช. ต.ช่อผกา ที่อยู่ 44 ม.10 ต.ช่อผกา อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร. 08-5259-1765
        8. นางอรทัย ภิรมย์ภักดี
            ผู้นำ อช. ต.ช่อผกา ที่อยู่ 106 ม.2 ต.ช่อผกา อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร. 08-0485-4844
        9. นายสมชาย โกเมน
            ผู้นำ อช. ต.ละลวด ที่อยู่ 17 ม.8 ต.ละลวด อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร. 08 3373 3578
        10. นางสุรินทร์ ทิพย์กระโทก
            ผู้นำ อช. ต.ละลวด ที่อยู่ 130 ม.3 ต.ละลวด อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร. 08-7245-5669
        11. นายธนพล ฉิมมาลี
            ผู้นำ อช. ต.โคกสนวน ที่อยู่ 22 ม.2 ต.โคกสนวน อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร. 08-8371-0706
        12. นางสาวสุภาพร แก้วสุข
            ผู้นำ อช. ต.โคกสนวน ที่อยู่ 21 ม.7 ต.โคกสนวน อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร. 08-1148-8285

รายชื่อผู้นำอาสาพัฒนาชุมชน (ผู้นำ อช.) อำเภอชำนิ ประจำปีงบประมาณ 2554-2557
        1. นายบุญเหลือ จำเนียรกูล
            ผู้นำ อช.ต.ชำนิ ที่อยู่ 80 ม.5 ต.ชำนิ อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร.08 6879 1077
        2. นางวาลินี สุขรินทร์
            ผู้นำ อช.ต.ชำนิ ที่อยู่ 39 ม.1 ต.ชำนิ อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร. 08 3915 3650, 08 9582 6400
        3. นายย็น พันธ์ไชย
            ผู้นำ อช.ต.หนองปล่อง ที่อยู่ 72 ม.2 ต.หนองปล่อง อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร. 08 4329 3146
        4. นางประนาด สวัสดี
            ผู้นำ อช.ต.หนองปล่อง ที่อยู่ 43 ม.3 ต.หนองปล่อง อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร. 08 3374 5966
        5. นายนพรัตน์ อุบลเผื่อน
            ผู้นำ อช.ต.เมืองยาง ที่อยู่ 7 ม.2 ต.เมืองยาง อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร.08 4318 0889
        6. นางปราณี จิตมะกล่ำ
            ผู้นำ อช.ต.เมืองยาง ที่อยู่ 47 ม.9 ต.เมืองยาง อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร.
        7. นายจุ้ย นุชนารถ
            ผู้นำ อช. ต.ช่อผกา ที่อยู่ 97 ม.9 ต.ช่อผกา อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร. 08 2136 1138
        8. นางลมุล แสงไข
            ผู้นำ อช. ต.ช่อผกา ที่อยู่ 17 ม.12 ต.ช่อผกา อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร.
        9. นายสมชาย โกเมน
            ผู้นำ อช. ต.ละลวด ที่อยู่ 17 ม.8 ต.ละลวด อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร. 08 3373 3578
        10. นางระเบียบ ทิพย์กระโทก
            ผู้นำ อช. ต.ละลวด ที่อยู่ 50 ม.2 ต.ละลวด อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร.
        11. นายพิทักษ์ หลอดทอง
            ผู้นำ อช. ต.โคกสนวน ที่อยู่ 73 ม.4 ต.โคกสนวน อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร. 08 9526 1173
        12. นางเสาวภา สีดา
            ผู้นำ อช. ต.โคกสนวน ที่อยู่ 20 ม.1 ต.โคกสนวน อ.ชำนิ จ.บุรีรัมย์
            โทร. 08 7983 9824

กิจกรรมของผู้นำ อช.
        ในส่วนนี้กำลังรวบรวมข้อมูล

ระเบียบที่เกี่ยวข้อง
        ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยการอาสาพัฒนาชุมชน พ.ศ. 2547 
        ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยการอาสาพัฒนาชุมชน (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2552
        คู่มือการปฏิบัติงานของอาสาพัฒนาชุมชุน (อช.) และผู้นำอาสาพัฒนาชุมชน (ผู้นำ อช.)